UKRAYNA SAVAŞI VE İRAN

• Tüm küresel sistemi ve uluslararası ilişkileri etkileyecek seviyelerde ortaya çıkan Ukrayna savaşı,İran tarafında da önemli etkilere ve reflekslere sebebiyet verdi.Özellikle İran’ın Nato ve Abd karşıtı retoriği ile birlikte Rusya’nın saldırısını diğer devletlerden farklı yorumladığı ve suçlu tarafın Nato olduğunu açıklamaların temelinden anlamak mümkün.Bu noktada İran-Rusya-Çin aktörlerinin pragmatik bir şekilde birbirlerine destek içerisinde oldukları aralarındaki sorunları ise en azından bu seviyede halı altına süpürdükleri görülmektedir.

• Rusya-Ukrayna Savaşı’nın İran özelinde yarattığı en önemli iki sonuç Nükleer Antlaşma müzake sürecinin devamı ve İran’ın alternatif enerji kaynağı olarak ortaya çıkışıdır.

• Küresel enerji piyasalarında ortaya çıkan dalgalanma süreci rezerv sahibi ülkelere üretim arttırmaları yönünde yapılan taleplerle istikrarlı hale getirilmeye çalışıldı.Bu noktada İran’da üretim kapasitesi arttıran ve bir noktada aslında Batı’ya da göz kırpan bir hareket içerisine girdi.

• Özellikle Biden’ın önemli bir uluslararası başarı elde etme isteği ve Avrupa’nın da Rus gazına olan bağımlılığını azaltma isteği sonucu önemli bir seviyeye ulaştırılabilmiş olan Nükleer müzakereler savaş sonrasında Rusya tarafından kullanılacak bir koz haline dönüştürülerek,sürecin işleyemediği bir hale getirildi.Rusya kendisini enerji tekeli olarak devam ettirme isteğinde olduğunu gösterdi.

• Çok kutuplu Dünya yolu, Suriye’nin geleceğini şekillendirme yolundaki rekabet gibi durumlar savaşında etkisiyle birlikte çarpan durumuna dönüşmektedir. Ukrayna savaşından ötürü Suriye üzerindeki dikkati azalan Rusya,nüfuzunu İran’a karşı kaybetme durumuna geçebilir.

• Bu süreçte Batı’nın İran’ı kazanma çabaları ve verilen ödünler bölgede kutuplaşmaya sebebiyet vermektedir.Bu durum Ukrayna savaşı’nın uzantılarının bölgeye aktarılışını göstermektedir.Bae-İsrail eksenli oluşumun nükleer antlaşmanın tamamlanmasını ve İran’ın bölgesel olarak güç kazanmasını istemeyişi bölge aktörleri arasındaki karmaşık bir Rusya-Ukrayna savaşı taraflaşmasına sebebiyet oluşturacaktır.