İRAN NÜKLEER MÜZAKELERİNİN GELECEĞİ

• Obama döneminde oluşturulan ancak Trump’ın başa geçmesiyle tek taraflı olarak çekildi İran’a nükleer meselelerde sınırlamalar getiren antlaşmanın yeniden canlandırılması süreci hala devam ediyor.

• ABD bu süreçte özellikle Trump’ın tek taraflı çekilmesinden ötürü ve bir daha bu antlaşmanın bozulmayacağı konusunda taahhüt veremeyen taraf olduğundan ötürü bazı tavizler vermek durumunda kalıyor.

• ABD şu ana kadar özellikle üç adet küçük ve orta büyüklükte taviz de bulundu.Bunlar,İran’ın Güney Kore’de bulunan bloke edilmiş parasının bir İran’lı bir yatırımcı üzerinden aktarılmasına yeşil ışık yakması ve yine Güney Kore’de bulunan parasından İran’ın BM’ye olan borcunun ödenmesi ve son olarak da geçtiğimiz günlerde İran’ın sivil nükleer enerji kullanımıyla alakalı olan yaptırımlarının kaldırılması sürecidir.Bu süreçle birlikte artık yabancı şirketlerin İran’ın sivil nükleer enerji üzerine yoğunlaşma sürecine katılabilecekleri bir durum oluşmuştur.İran tarafında dabu süreçle birlikte Uluslararası Atom Ajansına daha açık ve şeffaf olarak raporların yollanacağı tahmin edilebilir.

• ABD tarafından atılan bu adımların güven arttırıcı adımlar olarak değerlendirmesi doğru olacaktır.Çünkü şu anda işletilen süreç dolaylı bir müzakere süreci olmakla birlikte özellikle yabancı ülkelerin diplomatlarının özverisine de dayanan bir süreçtir.Bu bağlamda olabildiğince hızlı bir şekilde yüz yüze ve karşılıklı görüşmelere geçilmesi önem kazanmaktadır.Ayrıca bu sürecin başarılı yürütülmesi Biden’ın Trump’ın siyasi mirasını ortadan kaldırmasına ve popülarite kazanmasına sebep olacaktır.

• Her ne kadar bütün bunlar süreç içerisinde olumlu olarak görülen süreçler olsa da bölgedeki birçok devlet Nükleer antlaşmanın ilk oluşturulduğu dönemden bu zamana kadar birçok değişiklik olduğunu,bu sürece İran’ın balistik füzelerinin ve bölgesel faaliyetlerinin de dahil edilmesi gerektiği konusunda homurdanmaya başlayacaktır.Özellikle İsrail’in ilerleyen dönemlerde İran içinde sabotaj operasyonlarına girişmesi muhtemeldir.